Climate change will impact the soil and water system and impact future perspectives for landuse functions (such as urbanization, agriculture and nature areas). Defacto together with the Province of South Holland and the water boards, developed a ‘climate base map’ that provides insight in conditions for land use, deriving from the water- and soil system and climate change, as well as guidelines for climate proof urbanisation, agriculture and nature developments. The initiative results from the ‘Water and Soil as a guiding principle’ policy (‘Kamerbrief Water en Bodem Sturend’), a call for action by the  national government, to stop passing on climate responsibility and costs to future generations, different areas or from the private to the public sector.

The map series shows climate challenges until 2100 in relation to flood risk management, subsidence, rain water discharge, water availability, water quality and heat stress. During a series of workshops with experts we together elaborated the impact of climate change and indicated areas that on the long term will be (un)suitable for traditional land use functions. We indicated where land use functions are considered unsustainable and should be reconsidered (orange on the map), where a joint effort is required to transform land use in a climate proof way (yellow on the map) and where guidelines can secure climate proof development (green on the map).

Municipalities can use the developed ‘climate base map’ to direct housing development, nature development and policies and agriculture transition. The map indicates what development could best be located where and provides guidelines for climate proof development.

Clients: Province of South Holland and the waterboards: Rijnland, De Stichtse Rijnlanden, Schieland Krimpenerwaard, Delfland, Hollandse Delta and Rivierenland

Photo source: Defacto Stedenbouw, Apdency

Als dichtbevolkte, laaggelegen deltaprovincie is Zuid-Holland extra kwetsbaar voor klimaatverandering.  Defacto heeft in samenwerking met de provincie Zuid-Holland en de Zuid-Hollandse waterschappen een klimaatonderlegger voor ruimtelijke plannen ontwikkeld. Dit is een set kaarten die op basis van de meest recente kennis inzicht verschaft in de uitdagingen die water, bodem en klimaat meegeven voor bebouwing, landbouw en natuur. Sommige delen van Zuid-Holland zijn als gevolg van veranderende condities op termijn meer of juist minder geschikt voor huidige of andere functies, of vereisen aanpassingen om toekomstbestendig te blijven.

Aan de basis van de klimaatonderlegger ligt een set thematische kaarten die klimaateffecten weergeeft tot 2100 ten aanzien van verzilting, verdroging, hitte, bodemdaling, wateroverlast en waterveiligheid. Deze klimaatonderlegger helpt om vanuit de genoemde invalshoeken de juiste kansen te benutten als het gaat om de ontwikkeling van Zuid-Holland. Het is een uitwerking van het leidend principe ‘Water en Bodem sturend’ dat het Rijk op de agenda heeft gezet en daarmee vertrekpunt voor bijvoorbeeld ‘de ruimtelijke puzzel’ en gebiedsontwikkelingen.

De klimaatonderlegger is ontwikkeld omdat de provincie enerzijds voor een aantal opgaven staat die een plek zoeken in Zuid-Holland (daarbij valt te denken aan woningbouw, een duurzame energievoorziening, circulaire economie met alles wat daarbij hoort). Anderzijds krijgt Zuid-Holland te maken met bijvoorbeeld extra bodemdaling van de slappe veenweidegronden in het oosten en sterkere verzilting van het westelijk deel van de provincie. Langs de hoofdwatersystemen krijgen ze een grote opgave voor de keringen en het opvangen van water. Tegelijkertijd moet er ’s zomers rekening gehouden worden met langere perioden van extreme droogte. Met de kennis van de te verwachten effecten van klimaatverandering kunnen bijvoorbeeld agrariërs inspelen op de veranderende condities en hun bedrijfsvoering daarop toekomstbestendig aanpassen.

De klimaatonderlegger zal benut worden in allerlei lopende en nog te starten processen met een ruimtelijke component, zoals de woningbouwopgave, het natuurbeleid, het Zuid-Holland Programma Landelijk Gebied en de ruimtelijke puzzel. Met de klimaatonderlegger willen de provincie en de Zuid-Hollandse waterschappen gemeenten en andere belanghebbenden helpen om verstandige keuzes te maken en te behoeden voor keuzes met grote negatieve gevolgen. Het betreft een eerste versie en het komende jaar zetten de provincie en de Zuid-Hollandse waterschappen zich in om deze verder te ontwikkelen. Dit doen zij aan de hand van de ervaringen die zij in gesprekken met gemeenten en andere belanghebbenden over de klimaatonderlegger opdoen.

Opdrachtgevers: provincie Zuid-Holland, de hoogheemraadschappen van; Rijnland, De Stichtse Rijnlanden, Schieland en de Krimpenerwaard, Delfland en de waterschappen; Hollandse Delta en Rivierenland